Περι ερωτος

Κική Δημουλά

Ο πληθυντικός αριθμός

Ο έρωτας

όνομα ουσιαστικόν

πολύ ουσιαστικόν,

ενικού αριθμού,

γένους ούτε αρσενικού ούτε θηλυκού,

γένους ανυπεράσπιστου.

Πληθυντικός αριθμός

οι ανυπεράσπιστοι έρωτες.

Ο φόβος,

όνομα ουσιαστικόν,

στην αρχή ενικός αριθμός

και μετά πληθυντικός:

οι φόβοι.

Οι φόβοι

για όλα από δω και πέρα.

Η μνήμη,

κύριο όνομα των θλίψεων,

ενικού αριθμού,

μόνον ενικού αριθμού

και άκλιτη.

Η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη.

Η νύχτα,

όνομα ουσιαστικό, γένους θηλυκού,

ενικός αριθμός.

Πληθυντικός αριθμός

οι νύχτες.

Οι νύχτες από δω και πέρα.

Κώστας Ουράνης

Η Αγάπη

Α! τι ωφελεί να καρτεράς όρθιος στην πόρτα του σπιτιού
και με τα μάτια στους νεκρούς τους δρόμους στυλωμένα,
αν είναι νάρθει θε ναρθεί, δίχως να νοιώσεις από πού,
και πίσω σου πλησιάζοντας με βήματα σβημένα

θε να σου κλείσει απαλά με τ' άσπρα χέρια της τα δυο
τα ματια που κουράστηκαν τους δρομους να κυττάνε'
κι όταν, γελώντας, να της πεις θα σε ρωτήσει: "ποια είμαι εγώ;"
απ' της καρδιάς το σκίρτημα θα καταλάβεις ποια 'ναι.

Δεν ωφελεί να καρτεράς! Αν είναι νάρθει, θε ναρθει'
κλειστά όλα νά ναι, αντίκρυ σου να στέκεται θα δεις ορθή
κι ανοίγοντας τα χέρια της πρώτη θα σ' αγκαλιάσει.

Αλλιώς, κι αν είναι όλοφωτο το σπίτι για να την δεχτείς
κι έτσι ως την δεις τρέξεις σ' αυτήν κι ομπρός στα πόδια της συρθείς,
αν είναι νάρθει θε ναρθει, αλλιώς θα προσπεράσει.

Μαρία Πολυδούρη

Γιατί μ' αγάπησες

Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ' αγάπησες
στα περασμένα χρόνια.
Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα
και σε βροχή, σε χιόνια,
δεν τραγουδώ παρά γιατί μ' αγάπησες.

Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου
μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,
μόνο γι' αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο
κ' έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,
μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.

Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν
με την ψυχή στο βλέμμα,
περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο
της ύπαρξής μου στέμμα,
μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν.

Μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες
και στη ματιά σου να περνάη
είδα τη λυγερή σκιά μου, ως όνειρο
να παίζει, να πονάη,
μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες.

Γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες
και μου άπλωσες τα χέρια
κ' είχες μέσα στα μάτια σου το θάμπωμα
- μια αγάπη πλέρια,
γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες.

Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε
γι' αυτό έμεινεν ωραίο το πέρασμά μου.
Σα να μ' ακολουθούσες όπου πήγαινα,
σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου.
Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε.

Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα,
γι' αυτό η ζωή μου εδόθη.
Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη
μένα η ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου
μου χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια.
Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου
μου γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια,
μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες
έζησα, να πληθαίνω
τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες
κ' έτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες.

Αυτα τα λογια εγραψε η ομορφη Μαρια για εκεινον που δεν πιστεψε στην αγαπη της... Κι οταν τελικα πιστεψε την αφησε μοναχη... Για ποιο λογο ΚΚ? Και τελικα το τελος της ιστοριας τους βαφτισε τα λογια Εκεινου αληθεια: Μια γυναικα πεθαινει μοναχα σαν παψει να αγαπιεται...

Γ. Ρίτσος, ''Εαρινή Συμφωνία''

XVI

Χαρά χαρά.

Δε μας νοιάζει

τι θ' αφήσει το φιλί μας

μέσα στο χρόνο και στο τραγούδι.

Αγγίξαμε

το μέγα άσκοπο

που δε ζητά το σκοπό του.

Ο Θεός

πραγματοποιεί τον εαυτό του

στο φιλί μας.

Περήφανοι εκτελούμε

την εντολή του απείρου.

'Ενα μικρό παράθυρο

βλέπει τον κόσμο.

'Ενα σπουργίτι λέει

τον ουρανό.

Σώπα.

Στην κόγχη των χειλιών μας

εδρεύει το απόλυτο.

Σωπαίνουμε κι ακούμε

μες στο γαλάζιο βράδι

την ανάσα της θάλασσας

καθώς το στήθος κοριτσιού ευτυχισμένου

που δε μπορεί να χωρέσει

την ευτυχία του.

'Ενα άστρο έπεσε.

Είδες;

Σιωπή.

Κλείσε τα μάτια.

Οδυσσέας Ελύτης

Έχει και η ψυχή τον δικό της κονιορτό που εάν σηκωθεί μέσα μας αέρας, αλίμονο. Oι ορμές χτυπάνε στα παράθυρα, τα τζάμια θρυμματίζονται. Λίγοι ξέρουν ότι ο υπερθετικός στα αισθήματα σχηματίζεται με το φως, όχι με τη δύναμη. Kι ότι χρειάζεται χάδι εκεί που βάζουν μαχαίρι. Ότι ένας κοιτώνας με τη μυστική συνεννόηση των σωμάτων μάς παρακολουθεί παντού και μας παραπέμπει στην αγιότητα χωρίς συγκατάβαση.

Ειναι ενας αρχαιος μυθος που μιλαει για την Ψυχη και τον Ερωτα. Αυτος ο μυθος λεει λοιπον πως η Ψυχη ειναι η αιωνια ερωμενη του γιου της θεας με την πανεμνοστη ομορφια και τη σκληρη καρδια. Αυτη την ενωση σκαρφιστηκαν οι ιδιοι ανθρωποι που πλαι στο Δωδεκαθεο ειχανε κι ενα αγαλμα τιμη στον αγνωστο θεο. Κι αναμεσα τους ο Πλατωνας στο Συμποσιο εξυμνει τον ερωτα με στοματα που βουλιαζουν στην κρασοκατανυξη...

Γιατι αληθεια μεθυσμενοι μιλαμε πιο ευκολα?

Η Ιζαμπελ Υπερ στο La pianiste απαξιωνει τον ερωτα. Κι ομως το φιναλε γυμνωνει το ψεμμα της. Κι υστερα ειναι ο Gondry που με το ραβδακι του μαγου μας δινει δυο εξισωσεις της αγαπης. (αγαπη κι ερωτας στ' αγγλικα ειναι η ιδια λεξη...). Ιδιαιτερα, ομως, στην Αιωνια Λιακαδα ενος Καθαρου Μυαλου πεταει το περιττο για να μας πει:

Joel: [In the house on the beach] I really should go! I've gotta catch my ride. 

 Clementine: So go.

  Joel: I did. I thought maybe you were a nut... but you were exciting. 

  Clementine: I wish you had stayed. 

  Joel: I wish I had stayed to. NOW I wish I had stayed. I wish I had done a lot of things. I wish I had... I wish I had stayed. I do.

  Clementine: Well I came back downstairs and you were gone!

  Joel: I walked out, I walked out the door!

  Clementine: Why?  

Joel: I don't know. I felt like I was a scared little kid, I was like... it was above my head, I don't know. 

  Clementine: You were scared? 

  Joel: Yeah. I thought you knew that about me. I ran back to the bonfire, trying to outrun my humiliation.  

Clementine: Was it something I said?

  Joel: Yeah, you said "so go." With such disdain, you know? 

  Clementine: Oh, I'm sorry.  

Joel: It's okay.
[Walking Out]  

Clementine: Joely? What if you stayed this time? 

  Joel: I walked out the door. There's no memory left.  

Clementine: Come back and make up a good-bye at least. Let's pretend we had one.
[Joel comes back] 

  Clementine: Bye Joel. 

  Joel: I love you...
Clementine: Meet me... in Montauk... 

Με καποιον περιεργο τροπο ολες οι συζητησεις με γνωστους και φιλους περιστρεφονται γυρω απο αυτο το θεμα. Κι ενω ειναι το τελευταιο που με απασχολει μια κουβεντα του Κ. ητανε η "ελπιδα" του κουτιου της Πανδωρας. Οπως κι εκεινη ετσι κι εγω ειμαι ενα απληστα περιεργο πλασμα. Μακαρι να μπορουσα να ειμαι οποια στιγμη το θελησω μεσα στο κεφαλι του οποιουδηποτε. Ειναι τοσο εκπληκτικα περιπλοκοι οι ανθρωποι, οι σκεψεις και οι πραξεις τους. Αγγιζοντας τα ορια της κυνικοτητας μου κατεληξα οτι "ερωτας" δεν υπαρχει.

Εξαρταται βεβαια τι εννοει ο καθενας με την λεξη αυτη. Οι περισσοτερες παρεξηγησεις γινονται επειδη ο καθενας μας μιλαει την δικη του ιδιολεκτο και αν δεν καταφερεις να μαθεις την προσωπικη γλωσσα του αλλουνου δεν προκειται να καταφερεις ποτε να μιλησεις μαζι του σε μια ανταλλαγη ουσιαστικου διαλογου. Η εννοια που δινω εγω στη λεξη ερωτας ειναι αυτο το συναισθημα που μας περιγραφουν ταινιες, βιβλια και οι περισσοτεροι γυρω μας.

Εκεινο που βλεπω ομως απο την πλευρα μου ειναι ενας αυνανιστικος μικροαστικος μυθος που μεταμφιεζει τις προσωπικες μας αγωνιες, τα παθη και την αναγκη να βρουμε το αρχετυπο μισο μας--εκεινο που θα μας ολοκληρωσει στο τερατωδες πλασμα με τα τεσσερα χερια και τα τεσσερα ποδια της αρχαιοτητας--παγιδευμενοι των ενστικτων μας. Ναι, ειναι δυσκολο να αποδεχτεις την μοναχικοτητα του να εισαι ενα πλασμα περιορισμενης καταναλωσης. Ναι, ειναι δυσκολο να τιναξεις το μυαλο σου απο την ορμη του να θελεις να κανεις ερωτα με καποιον. Κι υστερα ειναι ακομη πιο δυσκολο να αντιληφθεις οτι η ερωτικη συνευρεση δεν ειναι παρα μια βιολογικη συνθηκη του ειδους σου. Ενας πειρασμος στον οποιο ενεδωσε η Ευα παρασειροντας τον Αδαμ και καταδικαζοντας ετσι τη "γυναικα" σε μια μολυσμενη υπαρξη στο Συλλογικο Ασυνειδητο της Ανθρωποτητας. Ισως το οτι η Ευα πρωτη αρχισε το παιχνιδι του σεξουαλικου παρε-δωσε δεν ειναι μοναχα απορροια της φαλλοκρατιας. Ο αντρας μπορει να εχει πιο εντονη την αναγκη της σεξουαλικης εκτονωσης, ωστοσο για τη γυναικα--ακομα και για την συγχρονη γυναικα ή την απελευθερωμενη γυναικα ή την παλαιολιθικη γυναικα--η σεξουαλικη αναγκη ειναι κατι πιο βαθυ. Πιο περιπλοκο. Μεσα της κρυβεται η προσπερματιδα της Διαιωνισης κι ακομα κι αν δινεται σε καποιον για ενα και μονο βραδυ, καπου στα κρυμμενα ελοχευει το υπουλο φιδι της βιολογιας της. Οχι, δεν σημαινει οτι η καθε γυναικα θελει να γινει μητερα. Και φυσικα δεν σημαινει οτι η γυναικα κανει σεξ γιατι ενδομυχα ειναι υποδουλος της ενδεχομενης μητροτητας. Απλως το σεξουαλικο ενστικτο ειναι πολυ πιο διαχυτο και εντονο στο θηλυκο.

Κι οταν η Ευα πηρε τον Αδαμ απο το βασιλειο της αγνοτητας για να κανει κτημα της τη φυση του, εκεινη την στιγμη εγκαινιασε την Αθανασια. Μοναχα τις ωρες που κανουμε ερωτα με εναν ανθρωπο καταφερνουμε να διασχισουμε τα συνορα του θανατου. Δεν ειναι τυχαιο πως οι λεξεις: "παθος" και "πενθος" εχουν την ιδια ριζα. Το παθος της ερωτικης μεθεξης μας φερνει κοντα στη θεοτητα. Στην απατη οτι μπορουμε τα παντα. Οτι δεν προκειται να ειμαστε ποτε ξανα μονοι. Κι υστερα, οταν αυτο κοπασει και ερθει η νηνεμια το πενθος της πραγματικοτητας μας χτυπαει διακριτικα την πορτα. Γιατι τελικα εκεινα τα λεπτα ητανε μοναχα μια αυταπατη. Ειμαστε το ιδιο προβληματισμενοι, φοβισμενοι, μπερδεμενοι, οργισμενοι με πριν. Εθισμενοι ομως στο πιο γλυκο ναρκωτικο του κοσμου--αυτο της "αθανασιας"--φορουμε στον διπλανο μας το ρουχο του ερωτα και πορευομαστε επιζητωντας να ζησουμε ξανα και ξανα την Στιγμη. Κι ετσι βλεπεις σχεσεις συμβασης, σχεσεις συγκαταβασης, σχεσεις παραδομενες στην τρικυμια, σχεσεις συνηθειας και σχεσεις αηθιας.

Δεν ξερω κατα ποσο κυνικο ειναι να αποδεχεσαι οτι ο "ερωτας" δεν υπαρχει, μα προσπαθω να το αποδεχτω μεσα σ' ολο το κουβαρι των προσωπικων μου ανακαταταξεων. Και ισως οταν το αποδεχτω και συναισθηματικα να παψω να παλευω με συναισθηματα για ανθρωπους που δεν εχουν νοημα να υπαρχουν. Ο χρονος ειναι σχετικος και η διαδραστικοτητα με καποιον που γνωριζεις ισως και λιγες ωρες ειναι δυνατον να σου αλλαξει ολοκληρο τον τροπο σκεψης. Ναι, το πιστευω απολυτα αυτο. Ειναι παραλογο να σκεφτεσαι και να νοιαζεσαι για καποιον Ξενο. Εναν περαστικο που γνωρισες ενα βραδυ στο Μοντοκ και κανατε ερωτα μεχρι να λιωσουν τ' αστερια στα χερια της Αυγης. Ειναι εξισου παραλογο το οτι σε μια γωνια της Γης ο αερας εχει σμιλεψει πετρες σε υπεροχα εργα τεχνης. Πρεπει να παψω να τυραννιεμαι με αυτα τα "ειναι παραλογο". Κι οταν πλεον αποδεχτω την απουσια του ερωτα ισως καταφερω να συμφιλιωθω με το ενστικτο μου. Το να κανεις ερωτα δεν ειναι δυνατον να σου φερνει καταθλιψη Μαρια-Ηλεκτρα επειδη δεν νιωθεις τιποτα για τη σαρκα που γευεσαι. Ωστοσο, ο Κ. χτες μου ειπε οτι εχει γνωρισει στ' αληθινα ερωτευμενους ανθρωπους. Πολυ λιγους. Μετρημενους στα δαχτυλα. Και εχει γνωρισει παρα πολλους ανθρωπους. Κι υστερα ειπε μια φραση που ελεγα εγω στον Μαγιστρο πριν λιγους μηνες: "ο ερωτας υπαρχει, αλλα δεν ειναι για ολους".

Δεν ειμαι απολυτα σιγουρη αν οντως υπαρχει ή οχι, μα ξερω οτι δεν ειναι για εμενα. Κι αυτο δεν ειναι ουτε κακο, ουτε καλο. Στον δικο μου φιλοσοφικο περιγυρο θεση εχει μοναχα η αγαπη και η αποδοχη της μοναχικοτητας, οσο σκληρο κι αν ακουγεται αυτο. Απο εκει και περα νομιζω οτι εφτασε ο καιρος να συμφιλιωθω με αυτη τη φιγουρα που αγγιζω και αντικριζω στον καθρεφτη μου τοσα χρονια αποστρεφοντας το βλεμμα. Απο την αλλη η ζωη ειναι γεματη εκπληξεις. Προς το παρον αφηνομαι και προσπαθω να καταλαβω ποια ειμαι και τι θελω. Εξαλλου, οσο μοιρολατρικο κι αν ακουγεται αυτο για μια ορθολογιστρια, η ζωη ξερει καλυτερα.